Nu doorpakken!

In de Rijksbegroting zijn diverse maatregelen bekendgemaakt die moeten bijdragen aan het oplossen van het oplopende woningtekort. De Woningbouwalliantie, met daarin 20 organisaties betrokken bij de woningbouw, verwelkomt het pakket als een substantiële eerste stap in het aanjagen van de bouw van betaalbare en toekomstbestendige woningen. Volgens de alliantie is er echter aanzienlijk meer nodig om het grote woningtekort op te lossen en om Nederland de crisis uit te investeren.

De Woningbouwalliantie bepleitte in juni van dit jaar bij Kamerleden en kabinet miljarden vrij te maken om in de bouw van betaalbare en duurzame huizen te investeren. De partijen spraken de verwachting uit dat hiermee de naderende economische crisis deels bezworen kan worden en er een inhaalslag gemaakt kan worden om het immense woningtekort van meer dan 330.000 woningen terug te dringen en tegelijk een impuls te geven aan ons woon- en leefklimaat. Met het Prinsjesdagpakket zet het kabinet volgens de Woningbouwalliantie nu een belangrijke eerste stap in de richting van een hogere woningproductie.

Positief signaal van kabinet

De Woningbouwalliantie reageert positief op het ‘klaar zetten’ van een Nationaal Garantiefonds voor de woningbouw, het verder naar voren halen en verhogen van de Woningbouwimpuls en de toezegging om gezamenlijk met VNG en Aedes de bouw van 150.000 sociale huurwoningen te versnellen. Ook de toegezegde vrijstellingsgrens voor de stikstofdepositie tijdens de bouw van woningen draagt bij aan het vlottrekken van een groot aantal woningbouwplannen. In de begroting wordt ook extra geld beschikbaar gesteld voor zogenoemde flexpools met deskundigen die gemeenten helpen om de woningbouwplannen te versnellen. Volgens de Woningbouwalliantie is dat positief, maar is er meer nodig om de woningbouw echt naar een structureel hoger niveau te brengen.

Nu investeringskans benutten

De Woningbouwalliantie benadrukt dat dit het moment is om de woningbouw te benutten als één van de groeimotoren van Nederland. Belangrijk is ook dat daarmee belangrijke maatschappelijke doelstellingen met betrekking tot klimaat, energie en grondstoffen kunnen worden gerealiseerd, door betaalbare woningen in duurzame woongebieden te realiseren en transformatie, herstructurering en verduurzaming te entameren. Zo kunnen woon- en leefklimaat worden verbeterd. Daarvoor is het noodzakelijk dat het Rijk gaat mee investeren in grote gebiedsontwikkelingen, omdat het gemeenten, corporaties en marktpartijen aan voldoende investeringskracht ontbreekt. Ook dient de eenmalige woningbouwimpuls van 1 miljard euro structureel te worden, omdat daarmee het aandeel betaalbare woningen op bouwlocaties kan worden vergroot en locaties sneller tot ontwikkeling kunnen worden gebracht door het saneren van verouderde bedrijfsterreinen, aanleg van infrastructuur en het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving.

Acteren als één overheid, ook via financiële bijdragen

De enorme woningbouwopgave vereist een effectief samenspel tussen lokale, regionale en landelijke overheden, met inzet van kennis, regie, regelgeving en investeringen. Meer ondersteuning van het Rijk is nodig in de vorm van de benodigde investeringsbudgetten voor integrale gebiedsontwikkeling, stroomlijnen van wet- en regelgeving en het tegengaan van verkokering tussen departementen. Dat het ministerie van BZK nu nadrukkelijk naar voren stapt om als Rijk daarin haar rol te pakken is een positieve trendbreuk. De Woningbouwalliantie nodigt nadrukkelijk ook de andere ministeries van IenW, EZK en LNV uit om samen met BZK als één overheid óók via de begrotingen van de verschillende departementen medeoverheden in staat te stellen om hun taak te vervullen en de opgaven efficiënt en gebiedsgericht aan te pakken conform de Omgevingswet. Partijen vinden het in dat verband van groot belang dat provincie en Rijk meer zicht krijgen op de voortgang van de woningbouw in het land en dat het Rijk daartoe samen met provincies en gemeenten met spoed zorgdraagt voor een nationale monitor woningbouwrealisatie, die op planniveau de actuele voortgang voortdurend in beeld brengt.

Geef starters en doorstromers een kans

Hoewel de voorgenomen afschaffing van de overdrachtsbelasting voor jongeren de kansen voor starters op de woningmarkt vergroot en vanuit dat perspectief positief is, leidt de maatregel niet tot verhoging van de woningproductie. Verruiming van het budget voor startersleningen heeft dat positieve effect wel. In het verlengde van het voorgaande wijst de Woningbouwalliantie op de negatieve gevolgen voor de nieuwbouw van het verhogen van de overdrachtsbelasting naar 8% voor woningcorporaties en beleggers, waar eigenlijk een lastenverlichting nodig is om tot meer betaalbare nieuwbouw en transformatie te komen. De alliantie vindt het van groot belang dat bij het inzetten van dergelijke maatregelen de effectiviteit wordt verkend waar het gaat om de invloed op de kansen van starters op de woningmarkt, op het prijsniveau op de woningmarkt en op de investeringscapaciteit van partijen die essentieel zijn voor de bouw van woningen in het gereguleerde segment en in het middensegment.

De Woningbouwalliantie

De Woningbouwalliantie bestaat uit de volgende partijen: G40, VVG (Vereniging van Grondbedrijven), IPO, Vereniging Eigen Huis, Bouwend Nederland, Aedes, De Vernieuwde Stad, NVM, BNA, Koninklijke NLIngenieurs, Techniek Nederland, NVTB, IVBN, NVB Bouw, AFNL, NOA, Vastgoedbelang, Vastgoedmanagement Nederland, VBO en NEPROM.

AFNL en NOA: duidelijke boodschap van Commissie-Remkes

AFNL en NOA zien licht aan de stikstofhorizon, nu ook de commissie-Remkes aangeeft dat het Kabinet snel met een goed onderbouwde drempelwaarde stikstof moet komen voor de emissie tijdens bouwwerkzaamheden. Volgens AFNL-NOA moeten de aanbevelingen van Remkes snel worden opgevolgd, zodat nieuwe ruimte wordt gecreëerd voor activiteiten in bouw, afbouw en infra. Dit stellen AFNL en NOA in reactie op het vandaag gepresenteerde commissierapport ‘Niet alles kan overal’.

Het uitblijven van een adequate drempelwaarde zorgt op dit moment voor vertraging of uitstel van een groot aantal bouwprojecten. Door uitstel en uitblijven van opdrachten voor de bouw-, afbouw- en infrasector kan niet worden voorzien in de enorme bouw- en verduurzamingsopgave die op dit moment noodzakelijk is. Alhoewel de sector probeert door te werken in deze coronacrisis, wordt zij nog steeds enorm gehinderd door de stikstofcrisis, die ook bij opdrachtgevers voor onduidelijkheid zorgt. 

AFNL en NOA onderschrijven de boodschap van de commissie-Remkes, die aangeeft dat de bouw- en infrasector in deze tijd extra te lijden heeft gehad van de stikstofcrisis ondanks de beperkte bijdrage aan de uitstoot tijdens bouwwerkzaamheden. Met de commissie-Remkes zijn AFNL en NOA het eens dat voor de sector ‘een glansrol’ is weggelegd bij het weer op gang brengen van de economie. Mkb-aannemers in bouw, afbouw en infra zijn nu eenmaal de motor en aanjager van economische activiteit, zowel regionaal als landelijk. Maar dan moet er wel gewerkt mogen en kunnen worden en moeten opdrachten en vergunningen beschikbaar komen.

AFNL en NOA roepen het kabinet op nu snel met de ook door Remkes bepleite drempelwaarde stikstof te komen om stilvallen van de bouw-, afbouw- en infrasector te voorkomen en de economische crisis nog groter te laten worden.

De minister van I&W heeft in overleg met de bouw- en infrasector (waaronder MKB INFRA/AFNL) maatregelen genomen om het werk aan wegen, waterwegen, sluizen en kust in het huidige corona-tijdperk volop draaiende te houden en waar mogelijk te versnellen. Een speciale taskforce van Rijkwaterstaat en bouwers brengt in kaart welke werkzaamheden direct kunnen worden opgepakt en welke maatregelen op iets langere termijn genomen kunnen worden. De minister en de bouw- en technieksector zetten daarnaast in op versnelling van asfalterings- en andere onderhoudswerkzaamheden bij projecten die nu al in uitvoering zijn.

De minister heeft de Tweede Kamer vandaag geïnformeerd hoe aanleg, vervanging en renovatie en beheer en onderhoud in volle vaart kan doorgaan, waarbij voorop staat dat dit veilig en conform de richtlijnen van het RIVM kan.

Inspelen op minder verkeer

Rijkswaterstaat bekijkt in samenspraak met de aannemers en andere wegbeheerders welke extra werkzaamheden snel kunnen worden uitgevoerd. Het gaat bijvoorbeeld om het naar voren halen van de onderhoudswerkzaamheden aan de A1 richting Apeldoorn tussen knooppunt Hoevelaken en Barneveld. De werkzaamheden op de A12 aan het viaduct Stadsbosch kunnen dankzij een gehele afsluiting al in twee weekenden in plaats van drie worden afgerond. Op de A8 wordt het werk ter voorbereiding op het groot onderhoud in de zomer versneld opgepakt.

Plannen om te versnellen

Ook onderzoekt Rijkswaterstaat samen met de brancheorganisaties uit de bouw de mogelijkheden om werkzaamheden die voor latere jaren gepland stonden, naar voren te halen. Het gaat niet alleen om maatregelen die direct uitvoerbaar zijn, maar ook om maatregelen voor over een half jaar en voor 2021. De versnelling komt bovenop het eerdere impulspakket en de versnelling van beheer en onderhoud in 2020 en 2021. De minister heeft daarvoor dit jaar circa 100 miljoen euro extra uitgetrokken en volgend jaar 165 miljoen euro. Ook voor de vaarwegen is er dit jaar 150 miljoen euro extra beschikbaar.

Lees hier de brief aan de Tweede Kamer

Liquiditeit bevorderen

Bedrijven hebben baat bij snelheid en continuïteit van betalingen om voldoende liquide middelen te houden om op korte termijn aan betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. Daarom gaat Rijkswaterstaat zoveel mogelijk betaaltermijnen in de contracten terugbrengen naar 1 maand waar dit nu nog niet het geval is. Bij producten en diensten met lange doorlooptijden past Rijkswaterstaat waar mogelijk het betaalritme aan naar meerdere termijnen van een maand.

Vlotte betaling is in de hele bouwketen van belang, van opdrachtgever naar hoofdaannemer, maar ook naar onderaannemers en toeleveranciers. Rijkswaterstaat heeft hoofdaannemers opgeroepen de snelle betaling door de overheid ook door te vertalen in de eigen betaalprocessen. Verhagen: “Ik stel deze werkwijze graag ten voorbeeld aan andere grote opdrachtgevers. De toezegging om rekeningen snel te voldoen en zo bij te dragen aan de liquiditeit van de sector helpen de sector vitaal te houden. Ik roep de sector op dit betaalgedrag te kopiëren en zo ten goede te laten komen aan de hele keten.”

Lees hier het handelingskader betalingsgedrag

Aanbestedingen

Om de orderportefeuille van de markt vanuit Rijkswaterstaat goed gevuld te houden, wordt zo veel mogelijk vaart gehouden in lopende en geplande aanbestedingen. Soms kan dit proces vanwege de coronamaatregelen niet op de gebruikelijke manier verlopen, bijvoorbeeld met bijeenkomsten met een grote groep mensen. Dan wordt er gezocht naar alternatieven om het aanbestedingsproces door te laten gaan. De eerste ervaringen hiermee zijn positief. Bij diverse projecten zijn de marktconsultaties online gehouden in de vorm van een webinar. Ook inspraak- en informatiebijeenkomsten kunnen online doorgang vinden. Voor het project A9 Holendrecht-Diemen is bijvoorbeeld in een online informatiebijeenkomst de laatste stand van zaken rond de Gaasperdammertunnel gedeeld met ruim 300 mensen, die vanuit huis participeerden.

Knelpunten in de uitvoering

Waar de coronamaatregelen leiden tot knelpunten binnen projecten, bijvoorbeeld op het gebied van planningen, werktijden of de inzet van mensen en materieel die contractueel zijn vastgelegd, bekijkt Rijkswaterstaat samen met de opdrachtnemer per situatie wat er nodig is om het tempo in een project te houden. Daarbij stelt Rijkswaterstaat zich redelijk en billijk op richting de opdrachtnemer, en wordt er van de marktpartijen eveneens een redelijke en flexibele opstelling verwacht, richting opdrachtgever en naar andere bedrijven in de keten. Deze aanpak wordt al door een groeiend aantal opdrachtgevers toegepast. Concreet gaat het om, waar mogelijk, verlenen van uitstel van termijnen, het versoepelen van het boeteregime en het verlengen van de duur van werkbare uren.

Lees hier het handelingskader contracten

Na de oproep van minister Wiebes van EZK aan alle sectoren nog voor het weekeind protocollen aan te leveren voor de anderhalvemetereconomie, zijn er wat vragen gerezen over het protocol ‘Samen veilig doorwerken voor de bouw- en technieksector’ Hiermee wordt in de bouwsector sinds 27 maart jl gewerkt. Dit protocol blijft gewoon van kracht en is door de Rijksoverheid (in dit geval de ministeries van BZK en I&W) vastgesteld en volgt de richtlijnen van het RIVM.

Met het protocol ‘Samen veilig doorwerken voor de bouw- en technieksector’ hopen overheden, branches en werknemersorganisaties het werk in de bouw veilig op gang te houden. Het moet stilvallen voorkomen en biedt een handreiking en duidelijkheid voor opdrachtgevers (overheden en particulieren), bedrijven en werknemers om op een veilige manier door te werken. 

Belangrijkste punten
De belangrijkste punten zijn: ga zo veel mogelijk zelfstandig naar de bouwplaats, werk in kleine vaste teams op vaste locaties, houdt 1,5 meter afstand ook bij overleg en eten in een bouwkeet. Voor werkzaamheden in huis is het belangrijk dat bewoners zoveel mogelijk in een andere ruimte verblijven, zij en de werknemers niet verkouden of ziek zijn en dat er 1,5 meter afstand wordt gehouden. 

Het protocol Veilig samen doorwerken dat is vastgesteld door de Rijksoverheid wordt ondersteund door: Aedes, AFNL-NOA, Bouwend Nederland, CNV, FNV Bouwen en Wonen, FNV Metaal, OnderhoudNL, Techniek Nederland en Woonbond. Klik hier voor het protocol.

AFNL en NOA hebben een brief gestuurd aan de minister van SZW, waarin zij minister Koolmees oproepen om de op 6 april in werking tredende NOW langer open te stellen en o.a. van boeteclausules te ontzien, gezien het feit dat de bouw nu nog doorwerkt, maar in de zeer onzekere situatie verkeerd of opdrachten nog los komen.

Lees hier de volledige brief.

AFNL en NOA hebben vandaag een brief verstuurd aan de ministers van BZK, Knops, I&W, Van Veldhoven en I&W, Van Nieuwenhuizen, om vanuit de Rijksoverheid opdrachtgevers – niet alleen (lagere) overheden, maar ook corporaties en particuliere opdrachtgevers – op te roepen vooral opdrachten door te laten gaan en naar voren te halen en vergunningverlening niet te laten stagneren omdat loketten gesloten zijn. 

MKB-ondernemers in bouw, afbouw en infra vragen:

RIJKSOVERHEID ROEP OP EN ZORG VOOR OPDRACHTEN IN DE BOUW !

Er wordt veilig en gezond volgens protocol gewerkt in de bouw, infra en afbouw, dus stel opdrachten niet uit, maar laat opdrachten doorgaan en haal opdrachten naar voren.

Lees hier de volledige brief.

Duidelijkheid en communicatie over ontzorgpolissen dringend gewenst

Vorig jaar december maakten de minister van SZW met de koepelorganisaties voor werkgevers en verzekeraars afspraken over de beperking van risico’s voor ondernemers voor het tweede ziektejaar van hun werknemers. Met behulp van MKB-ontzorgpolissen zouden ondernemers per 1 januari 2020 ontlast worden van een deel van de verantwoordelijkheden en verplichtingen. Echter, tot op heden is er noch vanuit het ministerie van SZW, noch vanuit verzekeraars, noch vanuit de werkgeverskoepels actief gecommuniceerd over de zogenaamde MKB-ontzorgpolissen. Onacceptabel voor mkb-ondernemers in bouw, afbouw en infra, die toch al genoeg problemen hebben met de arbeidsmarktregelgeving.

Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra (AFNL) en de Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA), verenigd in Stichting AFNL-NOA, maken zich grote zorgen dat er na 11 maanden nog niet duidelijk is gecommuniceerd welk soort ontzorgpolissen er nu zijn, wat hierin is verzekerd en wat de kosten hiervan zijn, aldus Sharon Gesthuizen, voorzitter van Stichting AFNL-NOA. Ook de website van het ministerie van SZW ‘hoe werkt Nederland.nl’ geeft geen antwoord op deze vragen.

Navraag en enig speurwerk op sites van verzekeraars brengt aan het licht dat er: ‘in januari 2020 zes verzuimontzorgverzekeringen op de markt komen van een zestal verzekeraars, die samenwerken met gecertificeerde Arbodiensten, geregistreerde bedrijfsartsen, arbeidsdeskundigen en casemanagers’. Hierbij wordt op de site van het Verbond van Verzekeraars als volgt gewaarschuwd: ‘Let op! Het kan zijn dat de verzekeraar een specifiek beleid hanteert voor de arbodienstverlening. Onderzoek daarom altijd eerst welke contracten (en opzegtermijnen) er gelden, zodat je niet in de knel komt.’

Met deze regels moeten mkb-ondernemers die op zoek zijn naar de beloofde MKB-ontzorgpolissen het tot nu toe doen. Gesthuizen roept het ministerie van SZW, verzekeraars en de koepelorganisaties van werkgevers met spoed op nu eindelijk de communicatie naar mkb-ondernemers snel ter hand te nemen.

MKB-ondernemers hebben jarenlang gepleit voor de afschaffing van het tweede loondoorbetalingsjaar bij ziekte en de daaraan gekoppelde re-integratieplicht. Helaas bleek dit politiek onhaalbaar en moest genoegen worden genomen met de afspraken ter zake de MKB-ontzorgpolissen. Vervolgens is er dan 11 maanden na het akkoord en een maand voor het ingaan van de nieuwe polissystematiek nog niet duidelijk naar mkb-ondernemers gecommuniceerd wat voor polissen er nu per 1 januari a.s. kunnen worden afgesloten in combinatie met welke Arbo- en andere diensten. Dit vindt de AFNL-NOA-voorzitter onacceptabel. Het opzeggen van eventueel andere verzekeringen en Arbodiensten komt hiermee in het gedrang.

_______________________________________________________________________________

AFNL en NOA zien een klein beetje licht aan de horizon gloren met de PFAS-maatregelen die staatssecretaris Van Veldhoven vandaag voorstelt. Het is alleen erg jammer dat deze maatregelen pas op 1 december ingaan.

Veel bedrijven in de (af)bouw- en infrasector liggen nu stil door het PFAS-probleem. Ondernemers moeten nu alweer werknemers naar huis sturen, terwijl de crisis nog maar net voorbij is. Ontslagaanzeggingen worden nu gedaan, flexibele vakkrachten zitten al thuis en arbeidspools gaan weer draaien om werknemers aan het werk te houden. Volstrekt onnodig als het Kabinet nu de PFAS-normen aanpast, zodat weer zand en grond verplaatst kan worden.

AFNL en NOA roepen het Kabinet op sneller dan vandaag voorgesteld nu al op een behoedzaam hoger niveau vast te stellen, zoals ook bepleit samen met de koepelorganisaties MKB-Nederland/VNO-NCW. Daarmee kunnen de bedrijven die bagger en zand verzetten weer aan de slag, kunnen wellicht ontslagen en faillissementen worden voorkomen, terwijl de bodemkwaliteit niet verslechtert.

Met het oog op de landelijke actiedag woensdag 30 oktober a.s. ‘De bouw staat op slot. Politiek, trek het vlot!, zijn er bussen geregeld naar Den Haag. Om de acties zo publieksvriendelijk mogelijk te houden, heeft CUMELA-Nederland samen met AFNL-NOA het initiatief genomen per bus naar Den Haag te rijden. Er zijn opstapplaatsen door het hele land. Als u hiervan gebruik wilt maken, kan dat door hier aan te melden. Dus oranje hesje aan en gezamenlijk naar Den Haag.

Onder de slogan ‘Nederland staat op slot, politiek trek ’t vlot!’ hebben meer dan 30 branche- en ondernemersorganisaties waaronder AFNL en NOA zich aangesloten bij de landelijke actiedag op 30 oktober van de stichting Grond in Verzet. De organisaties hebben samen met deze stichting een Manifest gemaakt dat ze woensdag willen aanbieden aan de verantwoordelijke ministers, de minister-president en de provincie- en gemeentebestuurders.

Enorme schade door stikstof- en PFAS-impasse
‘In het manifest wordt de enorme schade van de stikstof- en PFAS-impasse geschetst’. Ook staan er voorstellen in om Nederland snel weer vlot te trekken, zodat projecten weer door kunnen en banen niet in gevaar komen.

Geen wegblokkades
Voor de branches- en ondernemersorganisaties is een belangrijke randvoorwaarde dat de actie woensdag publieksvriendelijk verloopt en niemand tot overlast is. Dus geen wegblokkades, maar bijvoorbeeld wel een mooie materiaalexpositie op het Malieveld om te illustreren welk soort werk momenteel allemaal stilligt. Gezamenlijk ondersteunen de branche- en koepelorganisaties de stichting Grond in Verzet, die de organiserende partij is. Vanuit diverse plaatsen zijn busvervoer en tal van andere praktische ondersteunende zaken geregeld. De verwachting is dat nog meer branches zich aansluiten en de actie steun betuigen. Iedereen wordt opgeroepen om met het openbaar vervoer of de beschikbare bussen naar het Malieveld te komen. Ondernemers en branches kunnen terecht op een speciale actiepagina met actiemateriaal.

Download manifest