Het eerste jaar van voorzitter Sharon Gesthuizen

Krap tien maanden is Sharon Gesthuizen (42) nu voorzitter van de stichting AFNL-NOA en daarmee het gezicht van de politieke lobby van middelgrote en kleine aannemingsbedrijven. Die tien maanden waren te kort om al echt iets te bereiken, zegt ze eerlijk. Maar haar nieuwe rol begint te passen. En de politicus – “en ondernemer!” – in haar weet dat je soms iets kunt uitruilen om ergens anders resultaat te boeken. “Ondertussen weten alle fracties in Den Haag echt wel van ons bestaan.”

“Voor individuen is het al lastig om je leven te organiseren. Gewone mensen verzuipen in alle regeltjes. Voor ondernemers geldt het 3 tot 4-voudige aan regeldruk.” Sharon Gesthuizen is stellig als ze verkondigt dat dit haar belangrijkste missie is. “Ik wil samen optrekken met andere mkb-brancheorganisaties om de samenleving duidelijk te maken dat het niet meteen goed gaat met Nederland, als het goed gaat met het grootbedrijf.”

On hold

Bijna tien maanden is het voormalig SP-Tweede Kamerlid nu voorzitter van de stichting AFNL-NOA. Ze had en heeft forse ambities, maar moet onder ogen zien dat het langzamer gaat dan ze zou willen. “De ellenlange formatie heeft behoorlijk roet in het eten gegooid”, verzucht ze. “Alles stond in die periode on hold. Er gebeurde helemaal niets. Heel Nederland heeft zo lang moeten wachten. Dat heeft mijn werk nogal beïnvloed.”

Boegbeeld

Maar dat wil niet zeggen dat de ex-politica het niet naar haar zin heeft in de wereld van middelgrote en kleine aannemers. “Ik ben ook een bouwer. Maak graag iets met mijn handen. Ben creatief. De gemiddelde Nederlander realiseert zich helemaal niet hoeveel werk en creativiteit er in de weg of brug zit waarover ze dagelijks rijden. Of dat het helemaal niet zo vanzelfsprekend is dat ze lekker warm en comfortabel kunnen wonen.” Gesthuizen’s benoeming tot boegbeeld van de mkb-bedrijven in de bouw leidde vorig jaar regelmatig tot gefronste wenkbrauwen. Toch verdient dat nuancering, stelt Gesthuizen. “In 2010 heb ik het plan ‘Hart voor de zaak’ geschreven. De oude leus ‘er zijn alleen slechte en heel slechte werkgevers’ is echt volstrekte onzin. Zeker bij kleinere bedrijven is de relatie tussen werkgevers en werknemers vaak juist heel goed. Doet het echt pijn als een ondernemer een goede kracht moet ontslaan. Al was het maar omdat ze elkaar vaak ook uit het dorp kennen.”

Twee jaar loon doorbetalen

Toch lijkt één van de belangrijkste punten waar Gesthuizen namens AFNL-NOA voor strijdt – het afschaffen van het twee jaar doorbetalen bij zieke werknemers – in strijd met haar vroegere standpunten. “Niet waar,” zegt ze. “Kijk, net als de meeste ondernemers overigens, vind ik dat je niet aan het vangnet mag komen. Maar ik hoorde al in 2006, toen ik nog campagne voerde voor de SP in Haarlem, van lokale ondernemers dat die twee jaar doorbetalen hen ervan weerhield om mensen in vaste dienst te nemen. Dan klopt er dus iets niet. Want dan wordt het een rem op de werkgelegenheid. Je kunt ondernemers immers niet dwingen om mensen aan te nemen. Het was dus één van de eerste dingen die ik wilde aanpakken.” Gesthuizen heeft goede hoop dat de termijn van twee jaar doorbetalen snel korter wordt. “Het staat in het regeerakkoord. De politiek wil het. Mijn enige voorbehoud is dat het door het kabinet is doorgeschoven naar de SER. De relatie tussen werkgevers en werknemers in dat adviesorgaan is de laatste tijd wat verhard en dat kan zorgen voor vertraging.”

MKB-toets

Een ander belangrijk punt dat in het regeerakkoord staat en waar Gesthuizen de aandacht op gevestigd wil houden is de MKB-toets en dan met name het ongeoorloofd clusteren van bouwopdrachten door overheden. “Helaas gebeurt dat nog te pas en te onpas. In januari had ik een kennismakingsgesprek met de minister van Binnenlandse Zaken (verantwoordelijk voor de bouw, red.) Kajsa Ollongren. En ik denk dat ze me goed gehoord heeft. Ik verwacht dat ze echt iets aan de problematiek wil doen. Want ze weet ook dat ze ons later weer nodig heeft bij de Wet Kwaliteitsborging. Daarbij hoopt ze op steun van ons. Ik wil graag het gesprek aan gaan. Ons in een goede onderhandelingspositie manoeuvreren.”

Wheelen en dealen

Klinkt daar de doorgewinterde politicus die weet hoe te wheelen en dealen? “Haha. Jazeker, maar net zo goed een ondernemer die weet hoe het werkt.” Het scheelt natuurlijk wel degelijk dat Gesthuizen weet hoe de politieke hazen lopen. En weet dat je een lange adem moet hebben om in Den Haag iets voor elkaar te krijgen. “Helaas gaat alles vreselijk traag. Het is nog erger dan dikke jeweetwel in een trechter. Neem nu het voorstel voor een landelijke investeringsbank. Daarvoor heb ik al een plan bedacht toen tijdens de crisis bleek dat mkb-bedrijven geen kredieten meer kregen bij de bank. Tien jaar geleden dus! Nu pas is die investeringsbank er, maar functioneert hij nog niet goed. We hadden al veel verder kunnen zijn, als we eerder waren begonnen.” En dus is het prettig om in de afgelopen maanden te ontdekken dat er ook een ander tempo bestaat dan het Haagse. “Al wil ik benadrukken dat het idee van de Haagse kaasstolp waar je als gewone Nederlander niet tussenkomt niet klopt. Natuurlijk, het ene Kamerlid reageert wat sneller dan het andere, maar in Nederland zijn politici betrekkelijk goed bereikbaar. Iedere Nederlander kan bovendien op bijna ieder niveau meepraten of lid worden van een partij. In veel landen werkt dat niet zo. Ik bezoek in mijn nieuwe rol veel Kamerleden en ik kom gelukkig vaak dat heilig vuur tegen. De wil om zaken aan te pakken en te veranderen. Ook bij partijen die misschien niet meteen als ondernemerspartij te boek staan.”

Imago van de sector

Tot zover de politieke lobby. Maar Gesthuizen is ook aangesteld om iets te doen aan het imago van de sector. Want dat kan beter? “Op twee vlakken”, legt ze uit. “Aan de ene kant in de relatie met opdrachtgevers, maar ook – en dat is nog veel belangrijker, willen we weer aantrekkelijk worden als werkgever – voor jongeren.” En vooral dat laatste punt is volgens Gesthuizen een probleem dat niet zo 1-2-3 is op te lossen. “Het idee dat werken met je handen minderwaardig is, zit in Nederland heel diep. Ouders pushen kinderen massaal om niet voor het vmbo te kiezen. Dat begint al in het prilste begin van ons onderwijssysteem.” Gesthuizen hapert even. “Dit zit me echt hoog weet je? Ik vind het echt absurd”, zegt ze emotioneel. “Het draait om zoveel meer dan goede cijfers. Iets moois en creatiefs kunnen maken is net zo belangrijk. De reden dat me dit zo aangrijpt is omdat ik beide kanten ken. Ik kon vroeger heel goed leren. Kon naar het gymnasium. Maar mijn ouders hadden nooit gestudeerd. Ik heb altijd gevoeld hoe zij zich minder voelden tussen ouders van klasgenootjes die wel die kans gehad hadden. Dat zou niet zo mogen zijn. Ik vind echt dat we dit anders moeten organiseren. Daar wil ik me hard voor maken. Want iets maken, iets bouwen. Dat is toch veel gaver dan in een kantoor achter een computer zitten?”

/door

Op bezoek bij minister

Wij hebben een stevige politieke agenda opgesteld waarmee we in 2018 politiek Den Haag gaan bestoken. Eén van de eerste daden in het kersverse 2018 van Sharon Gesthuizen was het kennismakingsgesprek met vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Kajsa Ollongren. Wellicht vraagt u zich wat wij te zoeken hebben bij de minister van Binnenlandse Zaken. Welnu, de portefeuille Bouw is één van de onderwerpen die door minister Ollongren beheerd wordt. Onze boodschap moet ook door het ministerie gehoord worden, zodat het kabinet – bij het ontwikkelen van beleid – met onze zienswijzen rekening kan houden.

/door

Regeerakkoord stevig fundament voor mkb-bouw en afbouw

Fiscale maatregelen nog onvoldoende

Het Regeerakkoord biedt de ondernemers in bouw, afbouw- en infrasector een paar noodzakelijke perspectieven waarop de sector al geruime tijd wacht.

Zo wordt de zeer gewenste MKB Toets op wet- en regelgeving ingevoerd, worden de loondoorbetalingsplicht en re-integratieplicht in het tweede ziektejaar afgeschaft en wordt er gesleuteld aan het systeem van contractperiodes in het ontslagrecht. AFNL en NOA zijn tegen verhoging van het lage btw-tarief en het verlagen van de zelfstandigenaftrek, dit zijn bepaald geen stimulansen voor mkb-aannemers in bouw, afbouw en infra. Kanttekeningen plaatsen wij daarnaast bij de nieuwe opdrachtgeversverklaringen ter vervanging van de modelovereenkomst bij de wet DBA en de compensatie voor oudere werknemers bij afschaffen van de doorsneeproblematiek in pensioenen. Het vertrouwen in de woningmarkt wordt door inperking van de hypotheekrenteaftrek en verlaging van het eigenwoningforfait geschaad, vinden Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra (AFNL) en de Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA), verenigd in de Stichting AFNL-NOA.

AFNL en NOA zijn verheugd dat in het Regeerakkoord wordt aangegeven dat de MKB Toets op alle voor het mkb relevante wet- en regelgeving wordt ingevoerd. Hieraan is het afgelopen jaar, na aanname van de motie door de Tweede Kamer, al de nodige invulling gegeven. AFNL en NOA vinden dit een op zichzelf staande praktijktoets op uitwerking en effecten van wetten en regels in het mkb en geen bijlage bij de Bedrijfseffectentoets.

Ronduit verheugend is het dat coalitiepartijen, snel na het mislukken van het sociaal akkoord, een aantal stappen hebben gezet om de al jaren slepende risico’s op de arbeidsmarkt uit de weg te ruimen. In ieder geval vervallen voor ondernemers het tweede loondoorbetalingsjaar bij ziekte en de daaraan gekoppelde re-integratieplicht. Jammer is wel dat het wordt beperkt tot bedrijven met max. 25 werknemers en niet voor het gehele mkb gaat gelden. Ook wordt er voor ondernemers meer balans gebracht in de contractperiodes in het ontslagrecht en wordt gepoogd een paar scherpe randjes voor het mkb van de transitievergoeding weg te halen. Echter hier zullen meer stappen gezet moeten worden.

AFNL en NOA zijn het eens met coalitiepartijen dat de huidige wet DBA een WASsen neus is, en blijven in dit verband hameren op duidelijkheid rondom het begrip zzp’er. Daarnaast willen wij graag op de uitnodiging van coalitiepartijen ingaan, mee te denken over de wijze waarop de nieuwe opdrachtgeversverklaring gestalte moet krijgen.

De verlaging van de VPB juichen beide organisaties toe, omdat veel mkb-bedrijven daar van profiteren, echter het lijkt erop dat de IB-ondernemers, ook veelal mkb-bedrijven opnieuw achtergesteld worden. Zij krijgen weliswaar te maken met het generieke voordeel van de lagere schijf in de IB, maar de Zelfstandigenaftrek gaat omlaag. De stukadoors verenigd binnen AFNL-NOA zijn tegen verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9% en hopen niet dat dit een nieuw grijs, danwel zwart circuit in de hand werkt. Bovendien zijn niet btw-plichtige opdrachtgevers hiermee gelijk 50% duurder uit.

AFNL en NOA vragen zich af hoe bij de vernieuwing van het pensioenstelsel door afschaffing van de doorsneesystematiek de compensatie voor oudere werknemers wordt geregeld en de kosten worden vereffend. In de pensioenparagraaf missen AFNL en NOA een meer realistische benadering van de AOW-leeftijd gekoppeld aan de lengte van het dienstverband voor met name werkenden in bouw, afbouw en infra; de zgn. zware beroepen.

Ten aanzien van het beroepsonderwijs zien AFNL en NOA dat enige stimulerende maatregelen worden aangekondigd en dat het mbo zal worden afgestemd op de regionale arbeidsmarktperspectieven. Echter, wij vragen ons af wat er gebeurt ter stimulering en behoud van kleinschalige opleidingen in ambachtelijke beroepen.

Ten aanzien van de woningmarkt ervaren AFNL en NOA een ‘zwabberend’ overheidsbeleid, dat het vertrouwen in de woningmarkt niet stimuleert. Mensen die net een hypotheek hebben afgesloten, krijgen te maken met inperking van de hypotheekrenteaftrek en mensen die hun hypotheek hebben afgelost, krijgen een soort boete op aflossing door verlaging van het eigenwoningforfait. Achtereenvolgende regeringen zullen hierop een stabieler beleid moeten voeren. AFNL en NOA willen tenslotte graag van het nieuwe kabinet horen hoe zij denkt het aanbesteden door overheden toegankelijker te maken voor het mkb. De 2 miljard euro voor infrastructuur vormen een uitstekende aanleiding deze intentie waar te maken.

/door

Miljoenennota: stilstand is achteruitgang!

Snel nieuw Kabinet dat mkb-vriendelijk beleid voert

Ook dit jaar wordt in de Miljoenennota aangegeven dat de Nederlandse economie er mede dankzij het kabinetsbeleid beter voor staat. Er wordt echter voorbij gegaan aan het feit dat het niet in alle sectoren even goed gaat. Natuurlijk, ook onze mkb sectoren in bouw, afbouw en infra lijken op te klimmen. Dit, nadat deze bedrijven door de crisis het hardste zijn getroffen. De sector kampt ondanks groei nog steeds met een sterk ingekrompen personeelsbestand, eigen vermogens die enorm zijn afgenomen en hoge prijsdruk. Mkb-aannemers zijn vervolgens ook nog veelal kredietleverancier voor opdrachtgevers. 

De Miljoenennota 2018 biedt helaas geen soelaas om deze problemen het hoofd te bieden. Daarom vestigt AFNL-NOA de hoop op een nieuw kabinet, want stilstand is achteruitgang. We hopen dat er snel een nieuw kabinet komt dat een mkb-vriendelijk beleid inzet, waardoor de grote knelpunten op de arbeidsmarkt worden opgelost en wet- en regelgeving in de toekomst mkb-vriendelijker wordt.

Noodzakelijke investeringen

Alhoewel de vooruitzichten redelijk gunstig zijn, verwachten mkb-aannemers nog een lange klim om de noodzakelijke investeringen in vaste medewerkers, opleidingen en huisvesting te kunnen realiseren en hiervoor financiering aan te trekken. Deze investeringen zijn hoogst noodzakelijk om de toekomstige bouwopgaves te kunnen realiseren, maar ook om de verduurzamings-, vervangings-, en renovatievraag en de klimaatbestendigheid te kunnen realiseren.

Maatregelen voor banenmotor

AFNL-NOA rekent er op dat een nieuw kabinet in het Regeerakkoord inzet op het wegnemen van risico’s voor mkb-ondernemers bij het in dienst nemen van personeel en het verlichten van lasten op arbeid. Was het mkb niet ooit banenmotor? Mkb-ondernemers in bouw, afbouw en infra willen graag medewerkers in vaste dienst nemen, maar blijven aanlopen tegen de risico’s van de 2 jaar loondoorbetaling bij ziekte en het ontslagrecht in de Wet Werk en Zekerheid. De risico’s die deze twee wetten ondernemers opleggen om mensen vast in dienst te nemen, maken ondernemers kopschuw. Als het kabinet echt weer vaste medewerkers bij de mkb-bedrijven in dienst wil zien, móeten deze twee wetten als eerste worden aangepast. Mkb-ondernemers streven gemiddeld naar een verhouding van 70% vaste en 30% flexibele medewerkers in hun bedrijf. Dat is de meest optimale situatie, waarbij ook weer volop vaste medewerkers kunnen worden opgeleid. Helaas is de verhouding vast-flex op dit moment omgekeerd. Met de huidige wet- en regelgeving, die vast werk ontmoedigt, zal de banenmotor niet terugkeren.

Lage btw

Daarnaast is het mkb in bouw, afbouw en infra gebaat bij verlaging van indirecte belastingen en het structureel houden en verlagen van de btw op groot en klein onderhoud en renovatie. Hiermee worden naast werk en werkgelegenheid ook maatschappelijke doelen als verduurzaming, energiebesparing en vergroening gediend.

MKB-toets

AFNL-NOA is er van overtuigd dat het mkb veel beter kan presteren en dat er een enorm onbenut potentieel is dat, mits goed aangesproken, veel meer toegevoegde waarde kan genereren. Hiertoe is een veel grotere focus op de behoeften en wensen van het mkb met een fundamentele visie op dat mkb nodig. Het inmiddels demissionaire kabinet blonk hier niet in uit. Het nieuwe kabinet moet én kan praktisch toepasbare stappen ondernemen! In de ogen van AFNL en NOA dient beleid voortaan te worden getoetst op realiseerbaarheid en uitvoerbaarheid in het mkb met de MKB-toets. Een gouden regel die voorkomt dat maatregelen hoog over vliegen, niet toepasbaar zijn of door verkeerde uitwerking moeten worden gerepareerd. Het mkb moet weer gezond worden en verder kunnen groeien!

/door